بنا بر تعریف بانک مرکزی اروپا (ECB) پول مجازی نوعی از پول دیجیتال مقررات گذاری نشده است که بصورت معمول توسط توسعه دهندگان آن کنترل می شود، و توسط اعضای یک جامعه مجازی خاص پذیرفته شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
پول مجازی هیچ سرویس دهنده مرکزی یا مؤسسه مالی برای کنترل نقل و انتقال ندارد؛ چون همه چیز بر ارتباطات نظیر به نظیر بنا شده است. این پدیده ای است که دولت ها نمی توانند آن را دستکاری کنند و بانک ها نمی توانند ارزش آن را کم و زیاد نمایند.
تعداد پول های مجازی در دنیا در حال افزایش می باشد که در زیر نمودار قیمتی چند نمونه از پول های مجازی از جمله Litcoin, Byteball, Ybcoin و Monero آورده شده است:
پول مجازی لایت کوین که در نهایت تعداد آن به 84 میلیون خواهد رسید و قیمت آن در حال حاضر حدود 4 دلار می باشد.(منبع: litecoin.org)

نمودار قیمت Litcoin
پول مجازی بایت بال که در نهایت تعداد آن به یک میلیون خواهد رسید و قیمت آن در حال حاضر قیمت آن حدود 21 دلار است. (منبع: byteball.org)
نمودار قیمت Byteball
پول مجازی یی بی کوین که تعداد نهایی آن به 200 میلیون خواهد رسید و قیمت آن در حال حاضر 5/1 دلار است. (منبع: ybc.co)
نمودار قیمت Ybcoin
پول مجازی مونرو که تعداد نهایی آن تقریبا به 5/18 میلیون خواهد رسید و قیمت آن در حال حاظر حدود 14 دلار می باشد. (منبع: monero.org)
نمودار قیمت Monero
همانطور که ملاحظه می شود برخی از این گونه پول ها در طول عمر خود افزایش قیمت داشته و برخی دیگر با کاهش تقاضا و قیمت مواجه بوده اند.
تعداد پول های مجازی به شدت در حال افزایش می باشد، و با عنایت به این نکته که هرکدام از این پول ها با وجود داشتن مشترکات فراوان از جمله تسهیل و کاهش هزینه مبادلات مالی، دارای خصوصیات و ویژگی های منحصر بفردی نیز می باشند (این ویژگی ها سبب استقبال یا عدم استقبال مردم از آن ها می شود)؛ بالطبع بررسی همه آن ها در این دفتر نمی گنجد. به همین دلیل پرکاربردترین و با ارزش ترین پول مجازی در دنیای واقعی، که بیت کوین است را به عنوان یک نمونه در جهت مشخص شدن ابعاد مختلف و کارآیی این گونه پول ها مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ارزش مالی روز کل پول های مجازی رمزگذاری شده
همانطور که در شکل بالا ملاحظه می شود، ارزش مالی کل پول های مجازی رمزگذاری شده در هنگام تهیه این گزارش بالغ بر 89/18 میلیارد دلار است که از این مبلغ بیش از 16 میلیارد دلار آن متعلق به ارزش بازار بیت کوین می باشد، در واقع حدود 90% از کل ارزش دلاری پول های مجازی رمزگذاری شده در دنیا به بیت کوین تعلق دارد. همچنین نمودار تراکنش های روزانه بیت کوین در زیر برای کل دوره و یکسال اخیر آورده شده است. (منبع coinmarketcap.com)
تعداد معاملات روزانه بیت کوین از آغاز تابحال
تعداد معاملات روزانه بیت کوین در یک سال گذشته
بیت کوین نوعی پول مجازی است که متکی بر اصول رمزگذاری برای معتبر ساختن تراکنش ها می باشد که در قالب یک الگوریتم کامپیوتری باقی نمانده است و به سرعت مرحله پذیرش از سمت جامعه را طی می نماید. بیت کوین یک پارادایم جدید برای انجام تراکنش های بدون کارمزد و تقریباً آنلاین می باشد. در واقع اولین سیستم پرداخت الکترونیک غیرمتمرکز است که توانسته مشکل دو بار خرج شدن یک واحد پول مجازی را حل کند. بطور خلاصه می توان گفت، بیتکوین نوعی پول قابل برنامه ریزی می باشد که می تواند برای خرید و فروش کالاها مورد استفاده قرار گیرد و همچنین می تواند با پول های سنتی معاوضه شود و قیمت آن بر اساس عرضه و تقاضای بازار مشخص می شود.
با ظهور اینترنت، تلاش هایی برای خلق ابزاری برای پرداخت و انجام تراکنش ها به صورت آسان تر، امن تر و ارزان تر از پول سنتی آغاز شد اما مشکل دو بار پرداخت شدن یک واحد پول مانع موفقیت تلاش های اولیه گشت. روشی برای حل این مشکل برای اولین بار در مقاله ساتوشی ناکاموتو در سال 2008 مطرح شد. هنوز مشخص نیست که چه کسی یا کسانی بیت کوین را طراحی کردند در اوت سال 2008 دامنه پایگاه Bitcoin.org در اینترنت ثبت شد و تا به امروز نیز مشخص نیست که چه کسی این دامنه را به ثبت رسانده است. در ژانویه 2009 اولین دسته بیت کوین خلق شد (بلاک صفر) و اولین نرخ مبادله بیت کوین در اکتبر 2009 در New Liberty Standard به شرح زیر منتشر شد: برای 1309 بیت کوین منتشر شده قیمت هر بیت کوین 1 دلار است. چند روز بعد اولین نسخه از نرم افزار بیت کوین به صورت متن باز ارائه شد و فردای آن روز بلوک یک بیت کوین استخراج گردید و تراکنش بیت کوین بین کاربران اولیه صورت گرفت و تجارت عمومی آن در سال 2010 آغاز گشت.
بیت کوین به مرور در حال شناخته شدن بود و موارد مهمی از جمله افشای اطلاعات توسط ویکی لیکس در افزایش ارزش آن تأثیر داشته اند. در سال 2011 پایگاه اینترنتی ویکی لیکس اقدام به افشای اطلاعات محرمانه دولت های مختلف بخصوص دولت آمریکا کرد و بسیاری از افراد عادی در راستای حمایت از این سایت اقدام به اهدای پول به این سایت نمودند ولی بسیاری از سرویس دهندگان شخص ثالث مانند پیپال و مسترکارت وجه اهدایی را به دلیل فشار دولت آمریکا به ویکی لیکس انتقال ندادند. پیپال حساب های این سازمان را نیز مسدود کرد تا اجازه دسترسی به منابع مالی خود را نیز نداشته باشند. در همین راستا ویکی لیکس از همان زمان بیت کوین را به عنوان منبع کمک مالی قبول کرد که هیچ طرف ثالث و دولتی امکان مداخله در آن را نداشته باشد. به مرور بسیاری از پایگاه ها و فروشگاه های اینترنتی، مؤسسات خیریه و حتی گروه های تروریستی نیز بیت کوین را برای پرداخت وجوه قبول می کردند که تعدادی از این شرکت ها و سایت ها توسط دولت آمریکا توقیف و بسته شدند؛ ازجمله سایت مطرح فروش داروهای مختلف به نام جاده ابریشم که متهم به فروش داروهای غیرقانونی بود. همین امر منجر شد که در سال 2012 اف بی آی گزارشی در مورد خطرهای حال حاضر بیت کوین و استفاده های غیرقانونی از آن توسط گروهک های تروریستی و گروه های قاچاق مواد، اسالحه و دارو ارائه نماید. با این وجود اولین دستگاه خودپرداز برای مبادله بیت کوین با سایر ارزها در می 2013 در ساندیگو، کالیفرنیا راه اندازی شد. در همان سال 2012 تحقیقاتی توسط دادگاه ایالات متحده صورت گرفت که ادعا می کرد که بیت کوین شبیه طرح پونزی عمل می کند. به طوری که از پول خود افراد به آن ها سود می دهد؛ چیزی شبیه شرکت هایی که آن ها را هرمی می خوانند. در واقع طرح پونزی یک نوع طرح کلاهبرداری سرمایه گذاری است که وعده سود بالا با ریسک کم را به سرمایه گذاران می دهد. در این طرح به سرمایه گذاران قدیمی از طریق پول سرمایه گذاران جدید سود داده می شود. وقتی که سرمایه گذاران جدید وارد این سیستم نشوند به طور خودکار پرداخت سود قطع شده و سیستم از هم می پاشد. شرکت بانی مقدار پول زیادی را به دست آورده و متواری می شود. این فرضیه همچنان پابرجا است و همچنان بسیاری به این مبحث مشکوک هستند.
امروزه به طور متوسط، سرمایه گذاری بازار بر بیت کوین بالای 29/5 میلیارد دلار می باشد. در این میان کمتر از 100 میلیون دلار آن مربوط به انجام فعالیت های تجاری در سطح جهان می باشد. برای مقایسه درنظر بگیرید که روزانه در دنیا 5/16 میلیارد دلار تراکنش از طریق ویزاکارت و 8/9 میلیارد دلار تراکنش از طریق مسترکارت انجام می گیرد.
بیت کوین هیچ سرویس دهنده مرکزی یا مؤسسه مالی برای کنترل نقل وانتقال ندارد؛ چون همه چیز بر ارتباطات نظیر به نظیر بنا شده است. به این دلیل است که دولت ها نمی توانند آن را دستکاری کنند و بانک ها نمی توانند ارزش آن را کم و زیاد نمایند. نرخ تعادلی بیت کوین از طریق عرضه و تقاضای بازار تعیین می گردد. نکته مهمی که در خور توجه میباشد، سهم بالای "ساتوشی ناکوموتو " خالق بیت کوین از تعداد کل بیت کوین های منتشر شده می باشد. وی در آغازین روزهای شروع به کار شبکه بیت کوین تعداد زیادی بیت کوین را استخراج نمود. از حدود 12 میلیون بیت کوین دنیا بیش از یک میلیون بیت کوین به وی تعلق دارد. چنانچه ساتوشی ناکوموتو به طور پیش بینی نشده ای بیت کوین هایش را به بازار عرضه نماید می تواند، به کل سیستم ضربه جدی وارد نماید و باعث سقوط چشمگیر ارزش بیت کوین شود. از طرف دیگر هویت اصلی فرد یا افرادی که با نام ساتوشی ناکوموتو شناخته شده اند مشخص نمی باشد. این تهدید بیشتر متوجه کسانی می باشد کهنگاه وسیله ذخیره ارزش به بیت کوین دارند.