بازار خدمات ابری در جهان

بازار خدمات ابری در حوزه های مختلف با روند رو به رشدی مواجه است. ارتقای مستمر فناوری های مجازی سازی از یک سو و افزایش نیاز سازمان ها به خدمات پردازشی از سوی دیگر باعث شده است بازاری پررونق برای این خدمات محقق گردد. براساس برآوردهای گارتنر، بازار خدمات ابر عمومی در جهان در سال 2017 میلادی با رشد 18.5 درصدی نسبت به سال 2016 به رقم 260.3 میلیارد دلار رسیده است. این رقم در سال 2016 میلادی 219.6 میلیارد دلار بود.
گارتنر در اکتبر سال 2017 میلادی با به روزرسانی آمار سال 2016، پیش بینی دوره پیش رو تا سال 2020 را به شرح جدول زیر ارائه کرده است.

نکته جالب توجه در آمار ارائه شده، رشد بسیار زیاد تبلیغات ابری (Cloud Advertising) است. تبلیغات ابری مجموعه ای از خدمات ابری است که با انتخاب، انتقال و انتشار محتوای تبلیغاتی به کاربر نهایی در ارتباط است. در این شیوه تبلیغاتی، سفارش دهندگان تبلیغات می توانند بر روی بستر ابری، به ابزارها، کانال ها و بسترهای انتشار محتوای تبلیغاتی دسترسی داشته باشند. تمامی کارکردهای مدیریتی مرتبط با تبلیغات از جمله کنترل کارکرد، تعیین تعرفه ها، قیمت گذاری، تعیین درآمد انتشاردهندگان و هزینه سفارش دهندگان بر روی این پلت فرم ابری انجام می شود.
بخشی از خدمات ابری نیز مربوط به فرآیندهای کسب و کار به عنوان خدمت (Business Process as a Service) است. در این مدل، برونسپاری فرآیندهای کسب و کار از طریق بسترهای ابری انجام می شود. تفاوت این حالت با برونسپاری سنتی این است که در این مدل عمده فرآیندها توسط نرم افزارهای ابری به صورت خودکار انجام می شود. زمانی هم که برای انجام یک فرآیند نیاز به استفاده از نیروی انسانی است، مخزنی از نیروها در اختیار بوده که ممکن است به چندین مشتری خدمت ارائه دهند. مدل تعرفه گذاری این گونه از خدمات براساس مصرف است. این شیوه قیمت گذاری نیز با شیوه های سنتی برونسپاری فرآیندها متفاوت است. در این مدل از خدمات ابری ویژگی چند میزبانی (multi-tenancy) وجود دارد. همانطور که تاکید شد براساس این رویکرد، یک گروه از نرم افزارها و تیم کاری به چندین مشتری به صورت همزمان خدمت ارائه می دهند.

درآمد جهانی خدمات ابر عمومی (میلیارد دلار) (مرجع: Gartnet.com)

در حوزه های مختلف خدمات ابری، زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS) بیشترین رشد درآمدی را به خود اختصاص داده است. علت این امر نیز نیاز بالای سازمان ها به سرمایه گذاری مستمر برای توسعه زیرساخت ها می باشد. خدمات زیرساخت به عنوان سرویس پاسخی مناسب برای این نیاز و تقاضای روزافزون به شمار می رود.
گرچه درآمد خدمات ابر عمومی بیش از پیش بینی های اولیه افزایش داشته است، لیکن گارتنر پیش بینی می کند در سال 2018 این حوزه باز هم رشد قابل توجهی را تجربه نماید. یکی از علل افزایش درآمد ابرهای عمومی، رفع نگرانی های عمومی نسبت به امنیت و حریم خصوصی در این بسترها می باشد. گزارش سیسکو نشان می دهد که حتی شرکت های تجاری نیز، ابرهای عمومی را به عنوان محلی مناسب برای ذخیره سازی و پردازش داده های خود پذیرفته اند.
نکته قابل توجه در این میان این است که براساس پیش بینی گارتنر بیش از 70 درصد از درآمد خدمات ابری در جهان مربوط به تنها 10 شرکت خواهد بود. Amazon، Mifrosoft و Alibaba در این میان از بازیگران کلیدی در تصاحب سهم بازار به شمار می روند.
طی سال های گذشته، نرم افزار به عنوان خدمت (SaaS) همواره کلیدی ترین بخش در بازار خدمات ابری بوده و بیشترین مقدار از درآمد را به خود اختصاص داده است. لیکن زیرساخت به عنوان خدمت در این سال ها رشد بسیار بالایی داشته است، به نحوی که گارتنر پیش بینی می کند زیرساخت به عنوان خدمت بتواند از نرم افزار به عنوان خدمت پیشی گیرد. پیش بینی گارتنر این است که طی چند سال آتی زیرساخت به عنوان خدمت با نرخ رشد 23.31 درصد بیشترین رشد را در میان خدمات ابری به خود اختصاص دهد.

روند رشد درآمد خدمات ابری (میلیارد دلار) (مرجع:gartner.com)

شرکت آمازون با سهم 30 درصدی بازار خدمات ابری، برترین شرکت در عرصه جهانی به شمار می رود. درآمد این شرکت از خدمات زیرساخت ابری سالانه به صورت متوسط 53 درصد رشد داشته و مایکروسافت نیز با بیش از 10 درصد از سهم بازار این حوزه در رده دوم قرار گرفته است. بر اساس پیش بینی های Stanley Morgan ، در سال 2018 میلادی 30 درصد از سبد درآمدی مایکروسافت مربوط به خدمات ابری این شرکت خواهد بود. زیرساخت Azure و محصولات Office 365 و CRM کلیدی ترین محصولات این شرکت بر زیرساخت ابری هستند.

سهم بازار خدمات زیرساخت ابری (synergy research group)

رشد بازار خدمات ابری باعث شده است که شرکت های تولیدکننده تجهیزات زیرساختی نیز عمده محصولات خود را به این سمت سوق دهند. مطالعات IDC در سال 2017 میلادی نشان می دهد که درآمد شرکت های بزرگ تجهیزات زیرساختی از محل فروش تجهیزات به تامین کنندگان ابرهای خصوصی 6 درصد و به تامین کنندگان ابرهای عمومی 21.7 درصد افزایش داشته است. از سوی دیگر درآمد حاصل از فروش محصولات غیرابری، با کاهش 8 درصدی مواجه بوده. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است شرکت های Dell، HP، Cisco و ODM Direct بیشترین سهم را از فروش تجهیزات به تامین کنندگان ابری داشته اند.

نرخ رشد فروش تجهیزات شرکت های زیرساختی به تامین کنندگان خدمات ابری (Source: IDC.com)

شکل زیر موید نکته فوق است که ارائه دهندگان خدمات ابری به عنوان مشتری کلیدی تجهیزات زیرساختی مطرح شده اند. از سوی دیگر این شکل نشان می دهد که تجهیزات به جای اینکه به سمت مراکز داده سنتی حرکت کنند در مراکز داده ابری استقرار می یابند. مشتریان نیز ترجیح می دهند به جای تجهیز مراکز داده اختصاصی از خدمات ارائه شده توسط تامین کنندگان ابری خصوصاً برای خدمات زیرساختی بهره مند شوند.

سهم بازار فروش تجهیزات شرکت های زیرساختی به تامین کنندگان خدمات ابری (Source: IDC.com)