زمینه‌های طرح کنوانسیون دیجیتال و توافق فنی

طرح پیشنهاد «کنوانسیون ژنو دیجیتال» در سال 2017 توسط رئیس شرکت مایکروسافت و اعلام توافق ائتلاف 34 شرکت از مجموعه شرکت‌های فن‌آوری آمریکایی به فاصله یک سال پس ‌از آن، با شعار مقابله با حملات سایبری دولت‌ها و حفاظت از کاربران و شرکت‌ها، نشان‌دهنده آن است که:

• اولاً، یک عرصه نبرد جدید در کنار زمین، دریا و هوا به نام فضای سایبری ایجادشده است.

• ثانیاً، نشان‌دهنده این است که این حرکت با هدایت دولت آمریکا و با محوریت شرکت‌های بزرگ زیرساخت و فن‌آوری سایبری شکل‌گرفته است و هنجارسازی در حوزه امنیت سایبری با استفاده از دیپلماسی غیررسمی و ظرفیت‌های غیردولتی به یکی از اولویت‌های اصلی آمریکا که به دنبال رهبری جهانی در حوزه اینترنت است، تبدیل‌شده است.

• ثالثاً، در مقابل فشارهای هنجارسازی متقابل از سوی کشورهای چین و روسیه و دیگر کشورها در زمینه «حکمرانی اینترنت چند ذی نفعی و مشارکتی»، حالا می‌بایست با تغییر زمین بازی از سازمان‌های بین دولتی به سازمان‌های غیردولتی، همانند کنوانسیون ژنو برای مداخلات بشردوستانه و حمایت از شهروندان غیرنظامی، برای آن‌ها هنجار و قواعد و مکانیزم های اجرایی ایجاد نمود.

علی‌رغم تصویب هنجارهای رفتارهای مسئولانه دولت‌ها در گروه کارشناسان دولتی (GGE) در سازمان ملل و ارائه گزارش اجماعی در این خصوص در سال 2015، تلاش‌های آمریکا برای اجرایی ساختن آن در سال 2017 به دلیل بروز اختلافات بر سر تفسیر و تبیین برخی از اصول و مخالفت‌های برخی کشورها از جمله کوبا در خصوص برخی از اصول مطرح‌شده ازجمله بسط اصل عمل متقابل(دفاع مشروع) و مشکلات مربوط به نحوه انتساب حمله سایبری به دیگر کشورها و تسلط آمریکا به زیرساخت های اصلی اینترنت، در اجماع نهایی در سال 2017 با شکست مواجه گردید و آمریکایی‌ها اعلام نمودند که مسیر هنجارسازی را از طرق دیگری پیگیری خواهند نمود.

در حال حاضر آمریکا با توجه به شکست در تثبیت هنجارهای خود در سازمان‌های بین‌المللی به دنبال توسعه فعالیت‌های غیررسمی خود و ایجاد ائتلاف جهانی با شرکت‌ها، نخبگان، مجامع کارشناسی و شرکت‌های اینترنتی و مردم دیگر کشورها و دور زدن دولت‌ها و حاکمیت‌های ملی است.

یکی از زمینه‌های اصلی طرح کنوانسیون دیجیتال و توافق فنی شرکت‌های آمریکایی گسترش حملات سایبری در سال‌های اخیر به‌ویژه در سال 2017 است. برد اسمیت در سخنان خود به حملات سایبری باج افزار واناکرای، حمله نوت پتیا که زیرساخت‌های دیجیتال کشور اوکراین را هدف قرار داد، حمله به فرآیند سیاسی و انتخابات در آمریکا و اروپا و حمله سایبری به شبکه اطلاعاتی نظام خدمات سلامت در انگلستان اشاره می‌نماید. او در توجیه بشردوستانه بودن طرح پیشنهادی خود، حمله اخیر به شبکه اطلاعاتی نظام خدمات سلامت انگلستان در 12 می 2017 را باعث اختلال شدید در نظام سلامت انگلستان و لغو نیازهای خدمات پزشکی، قرار ملاقات و رویه‌های جراحی حدود 7000 بیمار بر می شمرد.

او حملات باج افزار واناکرای در 12 می 2017 را عامل اختلال بیش از 200 هزار کامپیوتر در 150 کشور بر می شمرد و در نشست GGE و کنفرانس امنیتی RSA در سال 2017 بیان می‌کند که در تاریخ بشریت سابقه ندارد که حمله کشوری بتواند چنین تأثیر مخربی با این دامنه تأثیرگذاری داشته باشد.

شرکت‌های آمریکایی به رهبری مایکروسافت برای پیگیری منافع خویش و تلاش برای کاهش هزینه‌های حملات سایبری تحت حمایت دولت‌ها با توجه به عدم مخالفت دولت آمریکا با این موضوع و نیز عدم توفیق دولت آمریکا در مواجهه با هنجار سازی روسیه و چین و دیگر کشورها در مجامع بین‌المللی، تصمیم گرفته‌اند با چراغ سبز دولت از ظرفیت بخش خصوصی و سازمان‌های غیردولتی و مجامع کارشناسی همسو برای هنجارسازی بین‌المللی در حوزه امنیت سایبری و ایجاد حقوق بین‌المللی سایبری اقدام نمایند.

با توجه به بحران اعتماد کشورهای جهان به اینترنت به‌ویژه پس از افشاگری‌های اسنودن، شرکت‌های آمریکایی برای تداوم توسعه اینترنت به دنبال ایجاد قواعد حقوق بین‌المللی و ایجاد نهادهای مستقل و بی‌طرف بین‌المللی با استفاده از نام سوئیس و ژنو و رویکردهای بی‌طرفانه آن ها در حوزه‌های بین‌المللی برای کسب اعتماد کشورها و کسب‌وکارهای اینترنتی در دیگر کشورها به‌ویژه در حوزه امنیت سایبری هستند.